• Autor: Wojciech Kien, Marcin Osajda
  • 27 gru 2013 18:01

Uwagi o strugarkach wyrówniarkach

Strugarka wyrówniarka jest podstawową, jedną z najprostszych obrabiarek w przemyśle drzewnym. To maszyna jednostronna, której zadaniem jest nadanie płaskości jednej z powierzchni obrabianego elementu, w celu stworzenia bazy pod przyszłą obróbkę.

W technologii klasycznej maszyna ta ma zastosowanie na samym początku procesu produkcyjnego elementów z drewna litego. W większych zakładach, zwłaszcza w produkcji seryjnej, funkcję wyrówniarki realizuje wrzeciono poziome strugarki czterostronnej. Wyrówniarka występuje również często w kombinacji z grubiarką przy wykorzystaniu jednego wału nożowego, tworząc jednostronną obrabiarkę kombinowaną. Biorąc pod uwagę fakt szerokiego zastosowania tych strugarek oraz produkcji zautomatyzowanej w postaci coraz powszechniej występujących centrów obróbkowych CNC, wydawałoby się, że ta „prozaiczna” maszyna powinna być już odstawiona do przysłowiowego lamusa. Okazuje się jednak, że tak nie jest i wyrówniarkę można również spotkać nawet w większych, nowoczesnych wytwórniach mebli, stolarki budowlanej i innych wyrobów z drewna, tym bardziej, że oprócz podstawowego zadania, jakim jest nadawanie płaskości, na obrabiarce tej mogą być niekiedy wykonywane inne pomocnicze operacje, co będzie przedstawione w dalszej części artykułu.

Z posuwem ręcznym

Wyrówniarka jest obrabiarką, na której praktycznie wyłącznie pracuje się z posuwem ręcznym. Zasada jej pracy polega na tym, że w stosunku do stycznej do okręgu skrawania noży, stół podawczy jest obniżony o grubość skrawanej warstwy, a górna powierzchnia stołu odbiorczego znajduje się na równi z tą styczną. Stosowanie tzw. aparatu posuwowego jest w zdecydowanej większości sytuacji niemożliwe, gdyż przeważnie górna powierzchnia obrabianego materiału jest nierówna, materiał ten jest krzywy, wypaczony itp., co znacznie utrudnia posuw zmechanizowany. Praca z posuwem ręcznym może być dwojakiego rodzaju. Strugając element bez ręcznego docisku wyrównuje się jego dolną powierzchnię. Prowadzi to przeważnie do zbierania dużej warstwy materiału. Przy struganiu z dociskiem, zwanym egalizacją straty materiałowe są mniejsze, ale po obróbce materiał wraca sprężyście do pierwotnego kształtu. 

Budowa wyrówniarki jest w zasadzie od lat niezmienna. Występujące różnice dotyczą układów podnoszenia i opuszczania stołów oraz elementów sterowania tymi ruchami. Grubość skrawanej warstwy materiału, która zwykle wynosi od 0 do 8 mm, reguluje się przez podnoszenie i opuszczanie stołu podawczego  dźwignią. W wyrówniarkach współczesnych mechanizmy realizujące tę funkcję są mimośrodowe, w starszych maszynach można spotkać mechanizmy śrubowe. Jak już zaznaczono, górna powierzchnia stołu odbiorczego jest ustawiona na równi ze styczną do okręgu skrawania noży w wale nożowym, co też powinno wymagać regulacji. W praktyce przemysłowej można jednak często spotkać sytuację, w której służący do uzyskania tego położenia mechanizm podnoszenia i opuszczania stołu odbiorczego wraz z dźwignią, taki sam, jak dla stołu podawczego, jest zablokowany lub wręcz zdemontowany, a styczność górnej powierzchni stołu do okręgu skrawania uzyskuje się na drodze regulacji wysunięcia noży kładąc na stole liniał lub prostą deskę. Jest to sposób łatwy i praktyczny, ale może on prowadzić do zbyt dużego wysunięcia noży z wału, przez co następuje ich szybsze zużycie i powstają drgania powodujące złą jakość struganej powierzchni. Prowadnicę można przesuwać wzdłuż wału nożowego, w kierunku operatora, ograniczając w ten sposób szerokość strugania. Prowadnica ta jest również odchylna do 45° w celu umożliwienia strugania skosów lub np. fazowania. Oba położenia prowadnicy, tzn. odpowiednie wysunięcie w kierunku operatora i odchylenie pod żądanym kątem, są blokowane mechanizmami śrubowymi.

WASZE KOMENTARZE (0) + DODAJ KOMENTARZ