Konkursy dla architektów - jak wybrać najlepszą koncepcję?

Debata odbyła się drugiego dnia imprezy „4 Design Days” w Katowicach. Dyskusja rozpoczęła się od dość kontrowersyjnej tezy moderatora – Marcina Szczeliny, krytyka i kuratora architektury, który założył, że konkursy dla architektów, w szczególności dotyczące inwestycji finansowanych z środków publicznych, coraz słabiej spełniają swoją rolę. Prowadzący nawiązał przy tym do kilku konkursów, które zakończyły się porażką, a wybrane projekty nie zostały zrealizowane. Teza Marcina Szczeliny spotkała się jednak z silnymi argumentami uczestników debaty, zdaniem których dobrze przygotowane i przeprowadzone konkursy są najlepszym sposobem wyboru dobrego projektu. O tym, jak zostaną wydane publiczne pieniądze i jak zostanie wykreowana dana przestrzeń, nie powinny bowiem decydować niskie koszty, ale jak najlepsza propozycja ze strony architekta.

„Konkursy mają się świetnie” - ripostował Wojciech Małecki (architekt, Małeccy Biuro Projektowe). - „Przykładem na to jest chociażby obiekt, w którym aktualnie się znajdujemy. Ale jest wiele zrealizowanych tą drogą projektów, których nie musimy się wstydzić”.

Uczestnicy dyskusji zgodzili się co do tego, że przeprowadzenie i zaplanowanie konkursu nie jest łatwym przedsięwzięciem i nie brakuje barier, które mogą w tym przeszkodzić. „Konkurs architektoniczny musi być bardzo starannie zaplanowany, ale też promowany” - powiedziała Małgorzata Pilinkiewicz (przewodnicząca rady, Śląska Okręgowa Izba Architektów). - „Potrzebna jest też szersza edukacja inwestorów, którzy operują środkami publicznymi, budowanie świadomości u decydentów, rzetelne przygotowanie całej inwestycji. Taki konkurs to budowanie wspólnej odpowiedzialności za kreowanie przestrzeni, która nas otacza.”

Udział w konkursie jest dla architekta nie lada wyzwaniem, o czym wspomniała Joanna Małecka (architekt, Małeccy Biuro Projektowe). „Zdarza się, że architekt jest postrzegany jako zagrożenie dla inwestora, który chciałby mieć jak najwięcej możliwości ingerowania w projekt i dokonywania zmian. - powiedziała Joanna Małecka. - „Tymczasem ważne jest, aby inwestor miał do projektanta zaufanie.”